Thứ Bảy, 10 tháng 9, 2011

Quê hương muối mặn gừng cay

h
Bạn học -5A-6A- 7A-Trường cấp II Thanh Sơn-Kim Bảng-Hà Nam
                                                                                 
                                                                           
Con người ai cũng muốn biết mình sinh ra từ đâu và quê mình ở đâu. Quê hương là những điều sâu thẳm và thiết tha chẳng ai là không nhớ?
         
                                                                            
Tôi sinh ra, ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa khi nước ta vừa giành được độc lập không lâu, mẹ tôi nói khi đó mẹ đang là thanh niên xung phong (thuộc tổng đội TNXP đang mở  rộng đường  giao thông từ  Ninh Bình ra Hà Nam ( ngày nay là quốc lộ 1) và Mẹ nói Ba tôi là người Hà Tĩnh.
Lớp 7A
                                                               
Nơi tôi sinh ra là xóm 2 thôn Thanh Nộn xã Thanh Sơn huyện Kim Bảng tỉnh Hà Nam. Nơi ấy chất đầy bao nhiêu kỉ niệm của tuổi thơ ấu và tuổi học trò. Nơi đây là làng quê thuộc vùng chiêm trũng nằm trong đồng bàng Bắc bộ.
                                                                
Tuổi học trò, tôi đi học “ lớp vỡ lòng”  rất  muộn, vì khi đó đất nước mới giải phóng song , cơ sở vật chất khi đó còn chưa có. Trường lớp không có mà chủ yếu là học ở các nhà hợp tác xã để lúa ngô và các đình, chùa. Khi đó hợp tác xã đang san mặt bằng để xây dựng trường. Nói chung quy hoạch khi đó luộm thuộm và lôm côm lắm. Lớp học đơn giản chỉ có bàn ghế  đủ loại huy động của nhân dân và bảng đen thì xã cho chặt cây gạo xẻ ván quyétt đen làm bảng.
Hội đồng ngũ Thôn Thanh Nộn xã Thanh Sơn huyện Kim Bảng tỉnh Hà Nam
                                                                                                           
Nhưng đi học rất vui, nhiều lứa tuổi lỡ cỡ , đứa ít nhất khoảng 6 tuổi đến 11 ,12 tuổi. Bù lại tuổi học trò hồn nhiên và rất gần nhau cùng trong làng xóm. Một lớp học như vậy chung cả cho một thôn;  lớp của tôi ghép cả hai xóm  một và hai; khoảng 50 đến 60 đứa.

Nhớ ngày xưa !
Tuổi còn thơ đi học, đến lớp  đi trên  con đường làng quen thuộc, xung quanh làng luỹ tre xanh rì rào trong gió, ánh nắng ban mai chiếu xuống  làm cho những giọt sương trở nên long lanh, lộng lẫy như những viên kim cương đính trên thảm nhung xanh.

Bọn trẻ  chúng tôi  đến lớp vừa đi vừa nô đùa;    lấy  bàn chân không đi dép đạp trên cỏ, một cảm giác mát lạnh khoai khoái thấm vào chân. Cạnh con đường làng dân  làng và thanh niên đang  thi đua đào con mương  dẫn nước vào những cánh đồng trải dài vào tận dãy núi Bút Sơn xanh thẫm.
Cung giao thông tại thôn Thanh nộn -Xã Thanh Sơn-Kim Bảng-Hà Nam 
Nơi đây lưu giữ bao kỉ niệm tuổi thơ của tác giả từ nhỏ đến khi thoát li đi Bộ đội

       Khắp nơi một màu xanh bát ngát tràn đầy sức sống. Trên cánh đồng lúa đã cấy , những đàn cò trắng đang bay lượn làm cho bầu trời càng trở nên rộng và  xanh một  màu xanh  hòa bình đẹp lắm. Thỉnh thoảng những cơn gió thoang thoảng làm cây lúa mơn mởn thời con gái dập dờn trông như chúng đang vỗ những cơn sóng xanh  trên biển lúa xanh xa tít vào tận chân trời.
Cô giáo đầu tiên dậy “lớp vỡ lòng và o a” là cô giáo Tác, cô hiền lắm. Những khi cô chưa đến lớp là lớp học lại ồn ào  như cái chợ vỡ; khi cô giảng bài cả lớp lại im lặng nghe cô giảng và viết lên bảng đen. Ngày xưa chúng tôi đi học bố mẹ không phải dẫn đi hàng ngày mà mẹ chỉ dẫn buổi đầu tiên đến nhà cô giáo mà thôi; những buổi sau tự mình đến lớp.Chúng tôi có nhiều bạn và rất thân nhau, thỉnh thoảng cũng hay đánh nhau theo kiểu trẻ con ấy mà.

Quê  nơi tôi sinh ra,  được tạo hóa ban cho  dòng sông Đáy. Đoạn qua thôn  chảy vắt qua và có một xoáy nước làm cho bèo tây dạt đến rất nhiều (nên mọi người trong thôn hay ra vớt bèo tây về cho lợn ăn)  nên làm cho nơi ở đẹp như một bức tranh thủy mạc.

Dòng sông Đáy  đã gắn bó với tuổi thơ ấu của tôi, làm ấm lòng biết bao trái tim tuổi thơ và mơ mộng ! Vào những mùa lũ  con sông chở  đỏ mang nặng phù sa bồi đắp phù sa cho đôi bờ để nuôi dưỡng những ruộng ngô, ruộng lạc xanh tốt và cho bắp cho quả thêm chắc thêm sai.

 Những buổi sáng khi ánh bình minh bừng sáng, mặt sông   thường đỏ thắm như màu thẹn thùng của màu môi thiếu nữ. Ánh bình minh vàng chan hoà trên mặt sông ấm áp. Những đám cỏ non còn ướt đẫm suơng đêm, ngơ ngác trong giấc mộng ngọt ngào . Từng đoàn thuyền giong buồm  chở hàng xuôi, ngược, thuyền chài  thả lưới đánh cá. Những tiếng hò, tiếng hát của những bác phu kéo thuyền hò  vang lên xáo động cả mặt sông.Ngày xưa ; Ngày cũng  như đêm từng  đoàn thuyền xuôi ngược.

Ngày nay thì cảnh tấp nập này không còn nữa. Chỉ còn lại lơ thơ  những con thuyền nho nhỏ của những người thuyền chài đánh cá, và chỉ còn nghe tiếng ống bơ leng keng đuổi cá vào lưới! Sông Đáy ngày nay ô nhiễm quá rồi,có thời gian báo chí nêu cá chết nhiều ; không biết bây giờ cá sông Đáy có ăn được không? Thương các bác thuyền chài lặn lội sớm tối răng lưới  nhưng không có cá?
                                                         
Con sông Đáy bây giờ ....của năm 2011
                                                         
Dòng sông dịu dàng ôm lấy quê hương, dòng sông cho nước mát tưới ruộng đồng, cho nước sinh hoạt cho bà con nông dân. Sông ơi ! Mong muốn dòng sông hãy đưa nước về nuôi sống cho những cánh đồng vào mùa tươi tốt nhé.

Chiều chiều lũ trẻ  theo bố mẹ ra sông tắm mát , nô đùa trông vui quá. Tiếng sóng vỗ ì oạp vào bờ, như hát, như reo vui cùng lũ trẻ con. Hai bên bờ, các cô các bà đem quần áo, chăn màn ra giặt. Mọi người  chuyện trò vui vẻ sau một ngày lao động mệt mỏi. Dòng sông đã đem lại sự yên bình và niềm đam mê cuộc sống. Cuộc đời thật thanh thản và nhẹ nhàng chân chất như chính cuộc sống của người nông dân quanh quẩn đồng áng chân chất nhưng thật thà.
                                                                    
Tập thế lớp 5A và các thầy,cô giáo trường cấp II xã Thanh Sơn (thời Mỹ chưa bắn phá miền Bắc) Tác giả đeo khăn quàng đỏ đứng thứ 5 hàng sau (bên phải) Cô Lan Nhung Chủ nhiệm áo đen thứ 3 hàng sau (bên phải)


 Nhớ về quê hương, còn nhớ cả thời  những ngày đi học dưới bom đạn của giặc Mỹ, đầu đội mũ rơm, tay cầm sách , thời đấy học trò rất ít đứa có cặp sách như trẻ em đi học bây giờ, lại còn để cha mẹ đưa đón nữa chứ . Thế mà phải đến bẩy mươi đến tám mươi  %  học rất giỏi.

Lớp học đào sâu  dưới đất để tránh bom bi, bom chùm, ngày ấy sợ nhất là bom bi, khi nổ có hàng ngàn hàng vạn viên bi bắn ra sát thương rất lớn. Mùi đất ngai ngái lẫn mùi mồ hôi khét khét. Học và ra chơi cũng ở trong hầm!



Thế mà lớp học trò ngày ấy nay cũng đã già cả rồi. Đứa còn ở làng, đứa đi công tác, có đứa đã về hưu, đã có đứa thành đạt thành ông nọ bà kia, ngược lại cũng có người còn rất khó khăn. Có người cũng đã ra đi ...về nơi cát bụi. 
   

     
Nhớ quê hương còn gì nữa nhỉ?
 Phải rồi mỗi dịp xuân về tết đến. Khi gần tết tiết trời bao giờ cũng se lạnh báo hiệu một mùa ...tết lại về. Lớp trẻ con chúng tôi thích lắm. Tết đến, năm mới về lại được bố mẹ may cho bộ quần áo mới.Mọi người từ người già cho đến trẻ con đều hân hoan mừng rõ.
Thích nhất là được canh nồi bánh trưng đêm 29 hoạc 30 tết. Mấy nhà chung nhau gói bánh và luộc chung nồi bánh chưng trên lửa rực hồng và ấm áp. Mấy chú cao tuổi bảo trẻ con ngồi trông nồi bánh, hết củi thì tiếp vào; rồi rủ nhau đi xuống ao bắt cá về nướng. Cá chín, các chú pha chế nước chấm là muối ớt, trẻ con thì được ăn cá vã, người lớn nhâm nhi chén rượu đón xuân mới. Chắc không bao giờ trở lại ngày xưa đâu nhỉ?



Đêm giao thừa bố mẹ tôi (có lẽ mẹ tôi vất vả nhất) chuẩn bị mâm cơm cúng Tổ tiên đúng lúc giao thừa; ngoài cái bánh trưng mới vớt từ nồi ra thêm đĩa thịt gà, đĩa cá rán, chai rượu “cuốc lủi” cùng hoa quả; Ba tôi nói cúng sớm để mời Tổ tiên, và sau đó thụ lộc để cả nhà đón  một năm mới  được no đủ từ năm sớm. Đúng giao thừa cha tôi nổ bánh pháo tết giòn giã, xác pháo đỏ bay khắp sân,  mâm cơm bầy lên bàn thờ Tổ tiên.

Đã bao nhiêu năm rồi, tục cúng sớm đầu năm gia đình vẫn duy trì. Dù đi công tác xa quê hương  nhiều năm, nhưng phong tục này gia đình nhỏ của tôi vẫn giữ đến nay . Phong tục hay và giản dị mang nét truyền thống của gia đình cha truyền con nối.

Sớm mai cũng đã chín-mười giờ, thức dậy; Ra đường mọi người cùng chúc nhau năm mới may mắn. Nhiều câu chúc đến nay nghe buồn cười lắm “Chúc đẻ thêm thằng cu, cái đĩ”, chúc “buôn may bán đắt”, nên ngày xưa các cụ nhà ta sinh nhiều con lắm có nhà 7 -8 người, bình thường cũng 4-5 người; quan niệm ngày xưa là “Trời sinh voi Trời sinh cỏ” nên chúc nhau đẻ nhiều (Ngày nay chúc nhau “ vạn sự như ý”). Ngày nay nhà nước có luật sinh đẻ có kế hoạch, mỗi gia đình chỉ có 2 con và “con gái hay con trai đều là con cả”; nhưng khó lắm Việt Nam ta ảnh hưởng  phong kiến phải có người thờ cúng Tổ tiên , nên quan niệm: "nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô" (một nam là có, mười nữ cũng như không) . Dứt khoát phải sinh được con trai cơ!

Còn bọn trẻ con  được bố mẹ mừng tuổi và mua quần áo mới, trông đứa nào cũng đẹp, cũng xinh xúng sa xúng sính. Những tiếng nô đùa,reo hò làm không khí ngày xuân thêm tưng bừng. Thỉnh thoảng tiếng pháo tết nổ đanh ròn làm cho ngày tết rất là xuân. Tôi rất thích mùa xuân sao mà thơ mộng và đẹp thế.

Dù đi khắp bốn phương trời lòng luôn nhớ về nơi cha mẹ sinh sống , nơi tôi đã sinh ra và có một tuổi thơ tươi đẹp và có rất nhiều người bạn tốt./.

                   Quê hương là như vậy đấy.

 (Hà Nội, ngày Quốc khánh ,tháng 9/2011-Ngô Lê Lợi)

Một số hình ảnh Hội những bạn đồng môn găp nhau và vui

Các bạn học từ tuổi học trò (Hiếu, Quang,Minh,Thắng)

Bạn thân Nguyễn Văn Minh ở xóm 5 thôn Thanh Nộn-Thanh Sơn

Bạn Nguyễn Hồng Quang ở xóm 5-Thanh Nộn Thanh Sơn

Một số hình ảnh các bạn gặp mặt nhau tại tiệc cưới con bạn Nguyễn Văn Công ở xóm 5

                                     Các bạn Nguyễn Hồng Quang, Lê Hồng Lợi, Thắng, Dũng

Bạn Dũng và bạn Phạm Văn Ái

Các bạn: Thành, Nguyễn Thị  Hải Yến, Nguyễn Chí Thành, Quang

Các bạn: Dũng và Nguyễn Thị Hải Yến

Một số hình ảnh các bạn gặp nhau tại tiệc cưới con 2 bạn Thi-Loan ở Hà Nội

                           Gặp mặt ở đây có cả các bạn học cấp 3 nay công tác trên mọi miền đất nước

Các bạn : Văng ở Phú Viên, Lê Lợi ở Thi Sơn, Ngọc và Cự ở Thanh Nộn




                               
                                 Ảnh chụp với vợ chồng bạn: Thi và Loan hiện nay  đang   ở Hà Nội  

 
Ngày 3/11/2011 ; Các bạn tập trung tại nhà Bạn Yến ở xóm 1 để đi dự đám cưới con Bạn Ái ở Xóm 2-Ngôi nhà của Bạn Yến là ngôi nhà làm theo lối cổ nhà 3 gian bằng gỗ: điển hình như những ngôi nhà ở Miền Bắc xã hội chủ nghĩa những năm sau khi hòa bình lập lại và....vẫn như ngày xưa ấy mà!







Nhà Bạn Yến -Nhà hướng Nam và kinh tế rất khá: Vụ thóc bội thu, nhà chăn nuôi nhiều gia cầm lắm !

Bạn Quang -người bạn thân thiết thường hay có mặt trong các cuộc vui của bạn đồng môn.


Bạn Dũng ở tận Thái Nguyên cũng có mặt quê hương, rất vui


Tặng phẩm đám cưới của Tập thể (Bạn Yến và Bạn Thành xóm 1).

Bạn Công và Bạn Thực lớp trưởng 7A và các bạn đang tập trung ở nhà Bạn Công ở xóm 5

Bạn Thắng, bạn Thành, bạn Phúc, bạn Thực
Bạn Công, bạn Thực,bạn Yến, bạn Quang, bạn Liên, bạn Ngọc, bạn Phúc



Một số hình ảnh bạn bè gặp nhau tại tiệc cưới con bạn Ái ở xóm 2





 Và bữa tiệc đã đến cùng vui, và ở đây gặp lại nhiều bạn học và cái tên sau hơn 38 năm ..."quên"-Nhưng rất vui , vì rượu vào lời ra và 'ngày xưa ấy lại về trong kí ức của tuổi học trò' mái tóc ...điểm sương.


















                                 Xin chúc mừng Hạnh Phúc của các cháu hạnh phúc và mãi mãi bền vững!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét