Thần Thổ địa cũng là bậc đức cao hạnh quý và luôn phù hộ gia chủ cả lúc lâm nguy?

 

TT Vinh Quang Hoàng Su Phì-Tết 1997

    Thổ công (thổ thần, địa thần) là vị thiện thần cai quản đất đai, rừng núi, sông ngòi, biển cả… (Đất đai có thể là nhà của gia chủ, của cơ quan, tổ chức hay nghĩa trang nghĩa địa ; riêng ở nghĩa trang nghĩa địa còn có tên khác là Thần linh.Thần trông coi trên rừng có tên gọi là Thần rừng ( Sơn Thần) của nhiều dân tộc, bộ tộc. Trông coi các con s ông có tên là Hà Bá ; trông coi các bể lớn gọi là Long Vương…  Ông Thổ công có tên thật là Kiên Lao Địa Thần?

Theo Phật Quang từ điển, đây là vị thần coi về đất đai. ... (Prthivi), còn dịch là Địa Thiên, hoặc Trì Địa Thiên, là một vị Bồ Tát thị hiện thành thần để hộ pháp trong Phật giáo, thuộc về một trong mười hai vị đại thiên quan trọng trong Mật Tông. Kiên Lao nghĩa là kiên cố, vững chắc, không lay động như đất.

Vây, Kiên Lao Địa Thần là ai ?

Kiên Lao Địa Thần (堅牢地神) tiếng Phạn là Dṛḍha-pṛthivi. Dịch âm: Tỉ lí để tì, Bát la thể phệ, Tất lí thể vi. Cũng gọi: Kiên lao, Kiên cố địa thần, Kiên lao địa thần, Địa thần thiên, Kiên lao địa kì, Trì địa thần, Địa thiên.

Theo Phật Quang từ điển, đây là vị thần coi về đất đai. Một trong 12 vị trời ở cõi Sắc.

Cứ theo Đại đường tây vực kí quyển 8, khi đức Phật Thích ca thành đạo, có vị Địa thần thứ 1 từ dưới đất vọt lên để hàng phục các ma, rồi đến vị Địa thần thứ 2 xuất hiện để minh chứng sự thành đạo của Ngài.

Còn theo từ điển: Chú Thích Phật Học - Pháp Thí Hội:

(Prthivi), còn dịch là Địa Thiên, hoặc Trì Địa Thiên, là một vị Bồ Tát thị hiện thành thần để hộ pháp trong Phật giáo, thuộc về một trong mười hai vị đại thiên quan trọng trong Mật Tông.

Kiên Lao nghĩa là kiên cố, vững chắc, không lay động như đất. Do đất rộng lớn, cứng chắc, không bị hủy diệt, có thể dung chứa chuyên chở tất cả, lại sanh thành muôn vật nên Kiên Lao Địa Thần có hình dáng nữ nhân xinh đẹp, phúc hậu. 

Ngài Thổ địa được tôn là “Phúc đức chánh thần”, danh xưng này kết hợp bằng bốn từ, chẳng dễ dàng có hay tùy tiện tôn đại. Phần đông những người kém hiểu biết còn lầm Thổ địa với Thần tài, nhưng thực sự không phải thế.

Là Thần Thổ địa thì phải hội đủ bốn điều:

- Phải có đủ phúc báu.

- Phải có đức hạnh.

- Phải thuộc chánh đạo (không tà).

- Phải là Yếu thần (tức là vị thần rất quan trọng, không thể xem thường).

Trong kinh Địa Tạng phẩm mười từng nhắc và xác nhận: Nếu người nào ăn chay, tu tốt… thì thần Thổ địa rất hoan hỉ, luôn hộ vệ trú xứ đó hạnh phúc bình an.

Bạn không nên cho rằng mình qui y rồi, thì thành bậc chánh tâm, có phúc báu đức hạnh tốt, cao hơn và vượt xa tất cả. Xin bạn hãy nhớ câu này: “Đạo cao long hổ phục, đức trọng quỷ thần khâm!”.

Bạn phải có đủ đức hạnh tốt, thì quỷ thần mới khâm phục. Nếu đức hạnh thiếu, quỷ thần sẽ khinh chê bạn. Mà quỷ thần dù là hạng thấp nhất đi nữa, họ cũng có ngũ thông, còn chúng ta thì chẳng có thông nào. Điều mà chúng ta cần có là đức hạnh và lòng khiêm cung. Nếu ta tu mà có tâm cao ngạo, khinh rẻ quỷ thần hay bất cứ chúng sinh nào, thì chẳng xứng đáng là kẻ học Phật chân chính.

Đại sư Thánh Nghiêm từng kể câu chuyện:

Khi ngài và đệ tử ở Pháp Cổ Sơn, lúc đi trên đường có ngang qua một miếu Thổ địa nọ. Ngài bèn bước vào xá lễ.

Vị đệ tử thấy vậy hết sức bất bình, nói liền:

– Thưa sư phụ, đây đều thuộc phe đảng của Diêm la vương, chẳng nên dây dưa… là người học Phật sao có thể xá lễ quỷ thần kia chứ?

Ngài Thánh Nghiêm đáp:

– Người học Phật đối với tất cả chúng sinh cần phải có tâm khiêm cung. Ta lễ kính là vì ông Thổ địa đây cũng là bậc đức cao hạnh quý, hộ trì một phương.

Nói xong hai người lại tiếp tục đi, nhưng chuyện xảy ra sau đó rất lạ: Khi họ đi qua một thửa ruộng, thì anh đệ tử không cẩn thận bị té nhào xuống, hạ thể dính đầy bùn, lại bị lún càng lúc càng sâu, không thể nào thoát ra được.

Ngài Thánh Nghiêm lập tức hiểu ngay, mỉm cười bảo đệ tử:

– Con hãy mau mau hướng về ông Thổ địa sám hối, nói: Là Đại thần chẳng nên chấp nhất lỗi người nhỏ mà chi.

Đệ tử làm y lời, thì chân liền bước lên được.

Chuyện này là có thực, phải biết vị được làm Thổ địa không phải là chuyện dễ, ít nhất lúc còn sinh tiền, đã tạo rất nhiều phúc thiện, đức hạnh cao, làm lợi cho một cõi bá tính. Thế nên sau khi chết rồi, căn cứ vào phúc đức, phẩm hạnh sâu dày… mới có thể làm thần Thổ địa. Vì vậy bạn không nên xem thường công đức của Thổ địa, Thần Thổ địa cũng hộ pháp.

Thí như bạn đến một địa phương nọ, tại địa phương này: Của người thì người quản, của quỷ thần thì quỷ thần quản. Mà cai quản chư quỷ thần đây, một số là Thần hoàng, Thổ địa… Bạn nghĩ xem, nếu như chúng sinh cõi quỷ không ai quản, chẳng phải chúng sẽ làm loạn lên cả hay sao? Trong chùa có thờ cúng Già Lam Bồ tát, hằng ngày đều tán tụng, vị này cũng giữ việc quản lý quỷ thần, hộ trì an ninh cho các ngôi tự viện.

Là người học Phật, đối với mọi người cần có tâm khiêm cung lễ độ. Hướng nữa là đối với vị Phúc đức chánh thần? Về điểm này bạn phải nhớ cho kỹ, không nên nghĩ rằng: Ta qui y rồi, thì xem thường tất cả.

Đã qui y rồi, nếu nhìn thấy ông Thổ địa thì vẫn nên xá chào, để tỏ lòng cảm tạ ngài đã hộ trì địa phương, khiến phong điều vũ thuận. Cần nên cảm ân và học tập theo gương tốt của Thổ địa, vì ông đã làm việc phúc thiện cho bá tính cả một vùng.

Hành xử khiêm cung lễ độ như vậy mới là tô bồi thêm phúc đức cho mình. Điểm này rất quan trọng, không nên quên.

Qui y Tam bảo: Là quy hướng, nương về Tam bảo, còn cung kính đối với Thổ địa, là cảm ân ông. Phải biết chuyện xá lễ tuyệt đối không thể thay thế cho qui y, không phải là qui y ông.

Sống phải biết cung kính và cảm ân, đây chính là phẩm đức và nhân cách cần có của con người, chúng ta không nên kiêu căng khinh mạn, vì cống cao ngã mạn là điều đại kỵ đối với người học Phật.

Mỗi vị Phật đều có danh hiệu biểu trưng như: Phật là Vạn đức trang nghiêm, Bồ tát Quan Âm là Từ bi, Bồ tát Địa Tạng là Hiếu thuận, ngài Văn Thù là Trí tuệ, thần Già lam là Trung nghĩa, còn Thổ địa thì là phúc đức chánh thần vì ông có phúc báu lẫn đức hạnh.

Chúng ta xá chào Thổ địa, không phải để cầu xin chi, mà chỉ là muốn làm giống như ông, học hạnh phụng hiến, muốn biểu lộ lòng cảm ân, tri ân ông mà thôi.

Thế nên, mọi người phải khéo Tu và quan tâm bảo vệ chánh pháp, Đạo tràng. Quý vị hành trì kinh Địa Tạng, thì nên cung kính cảm tạ Thần hoàng, Thổ địa, đó là thể hiện lòng tri ân.

Do vậy nên khi ta ở đâu muốn nhờ oai lực phù hộ độ trì của Ngài Thổ công/Chúa đất thì nên lập Ban thờ cúng Ngài theo tuần tiết để Ngài luôn theo phù hộ độ trì mọi lúc mọi nơi kể cả khi lâm nguy vẫn được Ngài hộ vệ ? Thờ cúng Ngài tốt sẽ được Ngài thương ngài cứu ngay khi gia đình gặp lâm nguy?

 Chuyện thứ nhất: Ngài cứu khi nước lũ cuốn trôi đổ  nhà.

 

 (Nhà ven suối TT Vinh Quang từ 1993-4/1996:ảnh Nhà-Bếp-Chuồng lợn)

Bối cảnh Huyện Hoàng Su Phì những năm 1988 đến 1996?

Sau khi tình hình an ninh khu vực biên giới Việt - Trung có những chuyển biến theo hướng tích cực, để thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, ổn định chính trị và giao lưu văn hóa trong tình hình mới, Cuối năm 1988 và đến đầu năm 1989 các cơ quan của huyện được di chuyển từ tuyến 2 là xã Nam Sơn trở về  về xã Vinh Quang (sau này phát triển lên thị trấn Vinh Quang). Với tầm nhìn lâu dài nhằm hướng tới xây dựng xã Vinh Quang thành trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của huyện, trong thời gian các năm 1989 - 1990 hoạt động xây dựng kiến thiết hệ thống cơ sở hạ tầng ở trung tâm huyện lỵ và các xã biên giới được đẩy mạnh để kịp thời phục vụ yêu cầu nhiệm vụ của các cơ quan hành chính của huyện và các xã. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, đồng thời nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 50-HĐBT ngày 17/5/1983 của Hội đồng Bộ trưởng về tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng huyện và tăng cường cấp huyện, tháng 5/1989 Ban quản lý các công trình xây dựng huyện Hoàng Su Phì được kiện toàn để trực tiếp quản lý các công trình xây dựng trên địa bàn huyện thuộc phạm vi, thẩm quyền trách nhiệm quản lý của huyện.Lúc này Huyện Hoàng Su Phì có 2 đơn vị  cùng tham gia làm quy hoạch huyện tiền đề lên thị trấn là Ban quản lí công trình xây dựng (đơn vị trực tiếp quản lí xây dựng cơ bản xây dựng trụ sở tạm cho các cơ quan của huyện) và  Phòng Giao thông Xây dựng quản lí nhà nước; khi đó Tác giả là trưởng phòng; trong đó có quy hoạch phát triển dân cư;  Sở Xây dựng Hà Giang cử cán vào giúp quy hoạch cơ bản huyện và quĩ đất để phát triển dân cư.

Khi này Ban thường vụ họp thống nhất ; Yêu cầu đồng chí Trưởng phòng không bố trí quy hoạch nhà của đồng chí tại khu vực trung tâm của Huyện vì Trưởng phòng tìm chỗ tốt và trung tâm gây khó khăn công tác lãnh đạo  cấp đất dân cư cho các đối tượng khác (là đảng viên phải chấp hành quy định) quy hoạch minh bạch cơ quan; dân cư để giảm kiện cáo sau này. Do vậy tác giả  phỉa tìm địa điểm khác ngoài khu trung tâm nhưng vẫn cạnh khu trung tâm của huyện để tiện cho đi lại và công tác; khi đó không có phương tiện giao thông vân dùng đôi chân đi lại hàng ngày trong khu vực huyện lị ; và xin ý kiến cấp trên  để xây nhà tam (ảnh). 

Khu đất này trước năm 1985 huyện khi chuyển ra nơi sơ tán ở tuyến 2 là vườn rau của phòng văn hóa thông tin huyện; trong chiến tranh biên giới một đơn vị pháo binh đã san ủi và làm khu tập kết xe kéo  pháo và rửa xe ô tô gần suối; đường tập kết của đơn vị pháo mùa khô là đi dưới lòng con suối cạn ; mùa mưa đi bằng xe cầu công binh nối bờ đối diện con đường mòn ra đường trung tâm huyện khi đó khoảng 100m.

 Và khu này cách khu trung tâm huyện khoảng 300m. Đi từ khu này ra trung tâm huyện có 1 con đường nhỏ khoảng 1m; bên đồi cao bên vực suối.

Trận lũ lịch sử rằm tháng 3 âm lịch  năm 1996 nước lũ vào nhà ; lũ xô  đổ tường kè đá cao 2m (chân kè đá 0,5m) chạy dài suốt khu nhà ; bếp, chuồng lợn. và lũ đã kéo sập 1 buồng gian ngủ của gia đình ; rất may , khi tỉnh dậy nằm trên giường gần như nghiêng ra suối và cả nhà vãn bình an.

 Khi nghe kể lại ; mọi người nghe thấy tiếng động rất to như sập núi ; nhưng chưa biết nhà ai? Sáng ra mới biết là nhà tác giả.

2 con trai tác giả- trong nhà tạm ven  suối (gian bên trái ngủ bên cạnh suôi)

Khoảng 7g 30 khi đang còn bận rộn dọn dẹp lại nhà thì thấy Bác Bí thư huyện ủy đến và yêu cầu chuyển ra khu trung tâm thị trấn ngay và rất may khi đó có một gia đình người đồng nghiệp trong huyện vừa chuyển ra Tỉnh Hà Giang (một thời gian)  để lại cho gia đình tác giả.

Ảnh nhà nhìn thấy là từ năm 1993-1994 ; huyện có xây dựng trường học Trung tâm giáo dục thường xuyên ; huy động học sinh nhiều năm mở rộng đường ra khoảng 3 để xe Uoat chở gạo cho nhà trường hàng tháng. 

Ngày nay nơi này được UBND huyện Hoàng Su Phì mở rộng bạt đồi núi xây dựng là sân vận động trung của huyện to đẹp và là nơi diễn ra các hoạt động thể thao của huyện.

 Chuyện thứ hai: Ngài báo nước suối tràn vào nhà?

 

Nhà tác giả: Nhà 2 tầng trang trí màu hồng 5/1996-10/2010

(Ngô Lê Lợi- Hà Nội- Mùa hạ 2024)