Cưới Hằng Thuận là gì?

Xuất xứ của cưới Hằng Thuận mang ý nghĩa Phật giáo.

       Theo cổ truyền từ nhiều nguồn tài liệu, người đầu tiên nghĩ đến việc tổ chức lễ cưới ở chùa là cụ đồ quê ở Hải Dương, tên là Nguyễn Trọng Thuật, bút hiệu Đồ Nam Tử (1883-1940). Vốn là một nhà Nho, sau khi quy y và phụng sự Phật pháp, ông cho rằng việc tổ chức lễ cưới tại chùa sẽ mang lại giá trị lớn lao đối với đời sống hôn nhân gia đình, nhất là về mặt đạo đức, tâm linh.Năm 1930, bác sĩ là Phật tử Tâm Minh - Lê Đình Thám, đã tổ chức lễ cưới cho con gái đầu lòng tại chùa Từ Đàm (Huế), nhiều người cho rằng đây là lễ cưới điển hình đầu tiên được tổ chức ở chùa vì trước đó chưa từng nghe nói đến việc cưới tương tự thế này. Một thời gian dài, khoảng hơn 40 năm sau đó, người chính thức đặt tên cho lễ kết hôn tại chùa là lễ Hằng Thuận là hòa thượng Thích Thiện Hòa”.Đơn giản xuất phát từ tên gọi của nó, “hằng” nghĩa là thường xuyên, luôn luôn, còn “thuận” nghĩa là hòa thuận, đồng thuận hướng về những điều cao thượng, tốt đẹp trong đời sống lứa đôi. Chính thế, ý nghĩa của lễ Hằng Thuận là giúp đôi vợ chồng trẻ ý thức được tầm quan trọng của hôn nhân, từ đó hướng đến việc xây dựng và giữ gìn cuộc sống gia đình hạnh phúc, êm ấm.Ngoài ra, theo một tư liệu khác giải thích, chữ “hằng” trong quẻ dịch chính là đạo vợ chồng. Hằng Thuận, nếu hiểu theo nghĩa ấy chính là sống thuận theo đạo vợ chồng, một đạo lý tương quan hảo hợp theo năm nguyên tắc đạo đức chung.Nhưng nhiều người thắc mắc vì sao lại gọi là lễ Hằng Thuận mà lại không gọi là lễ cưới. Thật ra câu giải thích rất đơn giản, điều này hàm ý đôi bên trai gái đã thuận ý sống với nhau trọn đời và đây chỉ một cách gọi riêng của nhà chùa về đám cưới mà thôi.Ngoài nghệ thuật sống hòa hợp, độ lượng, ý nghĩa của lễ này còn có tác dụng hướng thiện, nhường nhịn trên tinh thần tương kính, hy sinh và trách nhiệm. Ẩn chứa trong đó là một tình yêu đẹp, sự vắng mặt của tham – sân – si, không còn khái niệm “của anh”, “của tôi” ở đây nữa mà tất cả đều là “của chúng ta”.

Không chỉ hợp thức hóa đời sống lứa đôi, lễ Hằng Thuận còn giúp cân bằng đời sống tinh thần cũng như vật chất, góp phần tạo nên một đời sống hướng thượng, cao đẹp.

Còn theo lý số?

            Những cặp đôi cao số? Cuộc đời của mỗi người có được gia đình hạnh phúc, sự nghiệp rực rỡ hay không; không chỉ phụ thuộc vào số mệnh định sẵn khi sinh ra và sự nỗ lực của người đó, mà còn liên quan tới điều kiện mọi mặt của người bạn đời. Sự kết hợp thực sự tương xứng giữa người nam và người nữ, không chỉ làm tình cảm thêm bền chặt mà còn có thể giúp những người trong gia đình chung sống thuận hòa, và do đo có thể mang đến tiền tài cũng như vận may. Từ xưa, cổ nhân đã tìm cách đúc kết kinh nghiệm kết hơp tuổi nam nữ khi kết hôn. Từ đó hình thành nên nhiều quan điểm “so tuổi” như xem Can Chi, Ngũ hành nạp âm, Cung phi, Bát Tự…

       Trong thực tế nhiều năm thì rất nhiều Thầy đã sử dụng   Tứ Trụ (dùng năm tháng ngày giờ sinh và âm dương ngũ hành để luận đoán là có độ tin cậy cao ( Đông Y cũng dùng âm dương ngũ hành để chữa bệnh ) . Vì số mệnh con người ta còn thay đổi chứ không phải là cố định . Nó còn phụ thuộc vào quan hệ của những người thân trong gia đình , nỗ lực bản thân , hoàn cảnh xung quanh ...... chứ không thể ỷ vào số mệnh mà ngồi chờ hoặc tách rời từng cá nhân ra được .
Ví dụ đơn giản một người khi lập gia đình muốn có con thì cả hai đều phải bình thường mới có được chứ không phải chỉ một người bình thường còn người kia không bình thường thì làm sao có được , mặc dù số mệnh của hai người là có con. Khi đã là vợ chồng ở trong một nhà người vợ bị hạn thì người chồng cũng bị ảnh hưởng hoặc ngược lại . Khi đứa con ra đời có khi gia đình ăn nên làm ra nhưng cũng có khi thì làm ăn không ra gì , nếu nặng có khi còn bị tù tội hoặc chết người ........... Nên khi lập gia đình hoặc làm nhà người ta thường đến các Thầy “hay” để  xem tuổi có hợp hay không ? Còn “Nếu”  số phận là cố định thì cần gì phải hỏi những thứ đó làm gì?
       Có một số người tin rất vô lý là " Nếu là số phận thì không thay đổi được và đành chấp nhận " Theo tác giả suy nghĩ  như vậy cũng chưa hợp lí , vì cũng như dự báo thời tiết nếu biết trước ta có thể phòng tránh được . Vận mệnh con người cũng vậy ta biết khi nào tốt thì phát huy và khi nào xấu thì phải cẩn thận , tìm cách phòng tránh , hóa giải .
       Qua nhiều năm thực tế xem “việc chọn ngày tốt cho các đôi” tác giả  đã dựa trên Bát tự  của môn Tứ Trụ (giờ sinh ngày tháng năm sinh) và “Trạch mệnh/Cung phi ngươn” của nam và nữ để giúp các cặp đôi tổ chức lễ cưới. Khi so đôi tuổi của người nam và nữ nếu thấy: “Nếu ngày tuổi  của nam, nữ phạm phải thì đại kỵ, nếu nhẹ thì ốm đau tai hoạ liên miên, nặng thì cuộc sống không chịu được nhau dễ dẫn đến chia tay,nặng nữa thì sau một đến ba năm một  trong hai người chết. Thường vài tháng sau khi cưới đã có thể xảy ra ứng nghiệm.. ."Sauk hi đã so tuổi sẽ giúp cho  nhiều  gia đình , người thân của họ thoát được những tai họa , trong đó có những tai họa rất lớn . Cho nên theo kinh nghiệm  thì số phận dù tốt hay xấu đều phải cộng thêm sự hiểu biết và nghị lực của bản thân nữa , đừng quá trông chờ hoặc đổ tại số mệnh . Đừng quá tin vào các thầy cúng linh tinh để hòng thay đổi số mệnh.

Những cặp đôi mà khi so đôi tuổi với nhau không hợp nhau…Chính là “cao số” thì cũng nên cưới Hằng Thuận đây là một cách “hóa giải” cho cuộc đời hạnh phúc và giảm bớt khó khăn trong cuộc sống vợ chồng.

Thủ tục cưới Hằng Thuận tại chùa?

            Sau khi hai bên gia đình cô dâu và chú rể đã tổ chức thành công “Lễ ăn hỏi” và “Định ngày cưới xin dâu” thì hai gia đình tổ chức lễ cưới Hằng Thuận ở một nhà chùa gần nhà cho thuận tiện.

Thông thường Lễ cưới Hằng Thuận tổ chức trang trọng tại chùa (trước lễ cưới chính thức); và cũng trong thời gian này cô dâu chú rể cũng nên đến UBND xã/phường đăng ký kết hôn. Lễ cưới này mỗi bên gia đình  cũng tham gia khoảng mươi mười lăm người và các thành phần chủ chốt của hai bên gia đình nên có mặt. Tại nhà chùa sẽ thực hiện khoảng 15 mục nghi lễ,các nghi thức chính gồm: dâng hương, đảnh lễ Phật (lạy Phật), khai thị, giao bái, trao nhẫn và cô dâu   chú rể phát  nguyện (Đây là công việc quan trọng nhất của người phật tử : Quy y Tam bảo và giữ 5 giới..).

Trong 5 nghi lễ thì có Khai thị  là quan trọng nhất. Đây là lúc các phật tử (cô dâu, chú rể) phát nguyện cuộc sống lứa đôi quy y Phật-Pháp-Tăng. Lúc này người phật tử thấy mình không phải là những cá nhân biệt lập với tổ tiên và dòng họ mà thấy mình là một sự tiếp nối, đại diện cho tất cả những thế hệ đi trước. Tất cả những hành động và sinh hoạt của mình hàng ngày không phải chỉ như bình thường mà đã hướng đến giác ngộ  tinh thần cao hơn và phấn đấu sống tốt hơn vì  dân tộc, giống nòi và dòng họ, cũng là để chuẩn bị cho thế hệ con cháu noi gương học tập tu tập hướng đến Phật Pháp Tăng.

            Sau khi ổn định, nhà chùa  lên đèn nhang, mọi người cung nghinh vị chủ trì hôn lễ – thường là một vị hòa thượng, hoặc nhà sư trụ trì chùa hoặc chư tăng đắc đạo, được tôn kính.

Nghi lễ thường diễn ra tại chính điện của chùa, trong không gian rộng và trang trọng nhất. Nơi làm lễ gồm một chiếc bàn dài, là nơi chủ hôn và các vị chứng giám thực hiện nghi thức truyền thống của lễ thành hôn. Đôi uyên ương sẽ quỳ trước bàn (và hai họ đều quỳ/ngồi), hướng về nơi thờ Phật và làm theo chỉ dẫn của các vị hòa thượng chủ hôn. Một số nơi có chuẩn bị sẵn ghế và mọi người có thể ngồi trong khi làm lễ.

Người thân, bạn bè được sắp xếp vị trí hai bên theo đúng nguyên tắc “nam tả, nữ hữu” (từ trong chính điện nhìn ra), nghĩa là nhà trai đứng bên trái, nhà gái đứng bên phải.

Trước khi tiến hành nghi lễ kết hôn, cô dâu chú rể sẽ được làm lễ quy y nếu chưa và nhà chùa sẽ đặt  pháp danh, trường hợp nếu đã quy y thì chủ hôn sẽ tiến hành bình thường: tuyên bố lý do, giới thiệu thành phần tham dự, đại diện của hai gia đình nói lời phát biểu.

-Hai nhân vật chính phát nguyện, thường là nhà chùa hướng dẫn cả hai tự chuẩn bị từ trước. Sau đó cùng nghe lời giảng của vị trụ trì về luân thường đạo lý trong hôn nhân, gia đình cũng như ngoài xã hội

-Tiếp ngay sau, hòa thượng chủ hôn làm một số thủ tục như … buộc dây tơ hồng làm bằng ruy-băng, len hoặc lụa đỏ tượng trưng, với ý nghĩa gắn bó, hoặc trao giấy kết hôn/bằng điệp quy… kết nối đôi uyên ương không rời xa nhau.( Việc này từng chùa và vùng miền sẽ khác nhau chút ít..)

-Cô dâu chú rể đảnh lễ (quỳ lạy) niệm ân cha mẹ hai bên nội ngoại . Sau khi ký tên vào giấy chứng nhận, cả hai tiến hành trao nhẫn cho nhau và nghe sư thầy chủ trì nói về ý nghĩa của việc trao nhẫn. Khi thực hiện lễ, có thể nghe các bài giảng ngắn hay tụng niệm của sư thầy sẽ được xen kẽ trong chương trình.

-Đại diện hai bên gia đình cũng hứa việc chỉ bảo, khuyên răn cặp đôi mới cưới sống hòa hợp, tròn duyên, xây dựng gia đình hạnh phúc trong cuộc sống gia đình.
-Kết thúc lễ cưới Hằng Thuận có thể ăn tiệc chay hoặc bánh kẹo ( Phần liên hoan này do hai bên gia đình và nhà chùa có sự chuẩn bị trước ?)

Lời cuối bài.

      Khi bài viết xong và đăng; có một số người gọi điện thoại hỏi tác giả “đối với các cặp vợ chồng "cao số" mà không cưới Hằng Thuận thì sao?” Trả lời: từng trường hợp sau khi “so đôi tuổi” sẽ có “hóa giải” cụ thể với từng trường hợp. Trong một bài viết chỉ nêu chung về hiểu biết về lễ nghi của lễ cưới Hằng Thuận./.

(Ngô Lê Lợi-Nghiên cứu Phật Pháp –tháng 10/2017)

MỘT SỐ HÌNH ẢNH CƯỚI HẰNG THUẬN Ở CHÙA TRUNG KÍNH HẠ;HÀ NỘI